Geçtiğimiz günlerde Gayrimenkul Yatırım Ortakları Derneği (GYODER) tarafından Gayrimenkul Zirvesi Toplantısı yapıldı. Toplantının iki temel konusu vardı.

• Mortgage
• Kentsel Dönüşüm projeleri

Her iki konu da önümüzdeki günlerde ülkemizin gündemini fazlasıyla meşgul edecek iki önemli konu. Toplantıya gayrimenkul konusuyla ilgili çok sayıda firmanın yanı sıra, banka yöneticileri, gayrimenkul yatırım ortaklığı firmalarının neredeyse tümü katıldı. İlgi sadece ülkemizdeki kuruluşlardan değildi. Stewart International, Invi, Fannie gibi dünyanın önemli gayrimenkul ve kredi kuruluşları oradaydı.

Mortgage (İpotek karşılığı 20 – 30 yıl vadeli konut kredilendirme modeli diyebiliriz) gayrimenkul sektörünün özlemle beklediği bir konu. Mortgage sisteminin tesis edilebilmesi için o ülkenin ekonomisi de, ekonomik dengeleri de düzgün olmalı. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik koşullar fazla olumsuz sayılmaz. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Şirketleri (GYO) ve çok sayıda uluslararası kuruluşların konuya yakın ilgisi ve Sermaye Piyasası Kurulu başkanının bu konudaki açıklamaları Mortgage’in çok kısa bir sürede meyvesini verecek izlenimi veriyor. SPK Başkanı da düzenlemelerin haziranda yapılacağını belirtiyor.

Kentsel dönüşüm projeleri de bilinçli yapılan bir tercih. Kentsel dönüşüm ile Mortgage’in ülkemiz açısından birbiriyle yakın ilişkisi var. Konut stokunun yüzde 70’inin kaçak ya da gecekondu olduğunu, üçüncü kez değişen afet yönetmeliklerini, fiziki olarak ömrünü tüketmiş konut stokunu, nüfus artışı ve iç göçe dayalı konut ihtiyaçlarını, sahillerdeki yapılaşma sorunumuzu düşünürsek ciddi bir kentsel yenileme ihtiyacı ortaya çıkar. Mevcut yasalarla güç de olsa başarabiliriz. Bunun başarılı örneklerini geçmişte TÜRKKENT ve Murat KARAYALÇIN döneminde Ankara Büyükşehir Belediyesi verdi. Bu konuda deneyimli çok az kişi ve kuruluş var. Bu deneyimlerden yararlanarak yeni bir yasal düzenleme yapılması yerinde olur. Kentlerin ve konutların yenilenmesinin yanı sıra, Mortgage sistemiyle hemen herkesin rahatlıkla ev sahibi olabileceği bir dönem başlayacak, bu büyük bir ekonomik devinim yaratacak. İstikrar korunduğu taktirde, yabancılar da piyasaya ilgi duyacaklardır. 2.1 milyar dolar yıllık cirosu olan Stewart Internationel’in Başkanı Morris Stewart “Türkiye pazarı iştahımızı kabartıyor” derken, Avrasya Şubesini İstanbul’da açarak sözlerini kanıtladı.

Mortgage’in tesis edilebilmesi için ilk planda Devlete ve dolayısıyla Toplu Konut İdaresine önemli görevler düşecektir. TOKİ bu konuda istekli ve heyecanlı. Dileyelim, ekonomide göstergeler bozulmasın hatta daha iyi olsun ve başta Amerika olmak üzere dünyanın gelişmiş birçok ülkesinde uygulanan Mortgage sistemi ülkemizde de uygulanabilsin. Gecekondu ve kaçak yapılaşma artık bitsin sağlıklı ve güzel kentlere sahip bir ülke olalım. Gerçek ihtiyaç sahipleri bütçelerinden ayırabildikleri tasarruflarla hemen ev sahibi olabilirlerken almış oldukları evlerin bedellerini uzun sürede kira öder gibi geriye ödeyebilsinler.